Avrupa Birliği'nin (AB) ilk "Yapay Zeka Yasası" bugün yürürlüğe girdi!
AB üyesi ülkeler tarafından 25 Mayıs'ta kabul edilen ve 12 Temmuz'da Resmi Gazete'de yayımlanan bu yasa, dünyanın ilk kapsamlı yapay zeka düzenlemesi olarak tarihe geçti. Bu yeni yasa, AB'nin 27 üyesinde yapay zeka teknolojilerinin kullanımına ilişkin düzenlemeleri uyumlu hale getirmeyi amaçlıyor.
Yasanın temel amacı, AB ülkelerinde kullanılan yapay zeka sistemlerinin temel insan haklarına ve güvenliğe zarar vermeden çalışmasını sağlamak. Bu doğrultuda, yapay zeka sistemleri topluma verebilecekleri zarar seviyesine göre sınıflandırılıyor ve risk derecesine göre daha sıkı kurallar uygulanıyor.
Yüksek riskli olarak sınıflandırılan sistemler arasında ulaşım, sınav puanlaması, cerrahi işlemler, istihdam prosedürleri, banka kredileri ve vize başvuruları gibi insan hayatını ciddi ölçüde etkileyebilecek alanlar yer alıyor. Daha düşük riskli alanlar ise yapay zeka destekli video oyunları ve spam filtreleri gibi uygulamaları kapsıyor.
Yeni yasa, yapay zeka uygulamalarının kullanım koşullarını ve sorumlulukları net bir şekilde tanımlıyor. "Kabul edilemez" risk grubuna giren sistemler ise tamamen yasaklanıyor. Bu kapsamda, yüz görüntülerinin internetten veya CCTV sistemlerinden izinsiz toplanması, iş ve eğitim kurumlarında duygu tanıma, sosyal puanlama ve hassas verileri çıkarmak için biyometrik sınıflandırma yapılması yasaklanıyor. Ayrıca, insan davranışını manipüle eden ve zafiyetlerinden yararlanan yapay zeka sistemleri de yasak kapsamında bulunuyor.
Genel amaçlı yapay zeka sistemleri için özel kurallar getiriliyor ve piyasaya sürülmeden önce şeffaflık kriterlerine uymaları gerekiyor. Kurallara uymayan şirketlere milyonlarca euroya varan para cezaları kesilebilecek.
Yasanın uygulanma takvimi ise şöyle:
Yasaklar 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
Genel amaçlı yapay zeka modelleri için yönetim kuralları ve yükümlülükler 12 ay sonra geçerli olacak.
Yasa tüm boyutlarıyla 2 yıl sonra tamamen uygulanabilir hale gelecek.